What is the story?
In het hart van de 19de-eeuwse buitenplaats De Paltz bevindt zich te midden van een open plek in het bos een hoopje stenen. Wie het park doorkruist via het pad van de Van Weerden Poelmanweg naar de Paltzerweg (of omgekeerd) komt het vanzelf tegen. Maar wat is het? Of beter gezegd: wat was het?
Het opmerkelijke aan het verhaal is dat het hoopje stenen dat nu geen enkele functie meer heeft, dat eigenlijk nooit heeft gehad – ook niet toen het nog een grot was. Het was namelijk een zogeheten folly (Engels voor dwaasheid), een fenomeen dat aan het einde van de 18de eeuw kwam overwaaien uit Engeland. Een folly is een vaak wat merkwaardig bouwwerk zonder enig nut, of het moet het verrassingseffect zijn.
De folly op Landgoed De Paltz – dat is vernoemd naar een groep Duitse arbeiders uit Rijnland-Palts die zich in 1775 op deze plek had gevestigd – stamt uit 1876. Het was een folly in twee delen: er was de grot waarvan nu nog de resten zijn te vinden, en er was het omringende doolhof. Wie zich een weg had gebaand door het doolhof, kwam aan bij de grot en trof daar een volgende verrassing aan: in de grot huisde een stenen monnik met een open boek in zijn hand en een kruis op de borst. Wie brutaal genoeg was om de monnik een bezoek te brengen, werd in de grot opgesloten door een plotseling opgetrokken watergordijn. Dat betekende dus een nat pak.
Meer weten over de vele buitenplaatsen die Utrecht rijk is? Bezoek UtrechtAltijd.nl.
- Build in
- 1876
- Type of heritage
- Kastelen en buitenplaatsen, Overig
- Gebruik
- Cultuur, Overig, Recreatie, Wonen
- Availability
- In gebruik
- Address
- De Paltz 1
- City
- Soest
What happens nowadays?
Het park van Landgoed De Paltz is tegenwoordig in bezit van Utrechts Landschap, dat de zeldzame folly op het landgoed in ere wil herstellen. Dat betekent dat zowel de grot (inclusief de stenen monnik) als het doolhof (bestaande uit niet minder dan 3.750 beukenboompjes) wordt gerestaureerd.
De bebouwing, zoals het koetshuis en de langhuisboerderij, zijn particulier bezit. Het landhuis Huize De Paltz uit 1867 is in bezit van de artiest Herman van Veen, die er zijn Herman van Veen Arts Center heeft gevestigd.
What can I do here?
Het park van Landgoed De Paltz is vrij toegankelijk voor publiek van 8 uur tot 18 uur. De poorten aan de Paltzerweg en de Van Weerden Poelmanweg zijn dan geopend, of bezoekers kunnen ‘achterom’ via de Verlengde Paltzerweg, waar bovendien parkeergelegenheid is. Door het park is onder meer een prachtige en afwisselende wandelroute van 3,4 kilometer aangelegd. Ook worden er excursies gegeven en als de folly straks gereed is, zal die ook toegankelijk zijn. Bezoek de website van beheerder Utrechts Landschap voor meer informatie.
Het Herman van Veen Arts Center, met voorstellingen en exposities, is van woensdag tot en met zondag van 11 uur tot 17 uur toegankelijk voor publiek. Bezoek de website voor het actuele programma en meer informatie.
What is around here?
-
Landgoed De Paltz
Kastelen en buitenplaatsen, Overig0.0 km -
Pompstation Soestduinen
Industrieel erfgoed Waterpomp0.8 km -
Nationaal Militair Museum Soesterberg
Militair erfgoed Militaire Vliegbasis1.4 km -
Boerderij Het Gagelgat Soest
Agrarisch erfgoed, Woonhuis Boerderij3.3 km -
Oude Kerk Soest
Overig, Religieus erfgoed Kerk3.8 km -
Belgenmonument
Maatschappelijk erfgoed, Militair erfgoed, Ruimtelijk erfgoed Herdenkingsmonument5.1 km -
Paleis Soestdijk
Kastelen en buitenplaatsen Paleis5.7 km -
Baarnse Bos
Kastelen en buitenplaatsen, Ruimtelijk erfgoed Park5.8 km -
Oranjerie
Kastelen en buitenplaatsen Oranjerie5.8 km -
Watertoren
Kastelen en buitenplaatsen Watertoren5.8 km -
Boerderijtje en Chalet
Kastelen en buitenplaatsen Boerderij5.8 km -
Intendantswoning
Kastelen en buitenplaatsen Woning5.9 km -
Landgoed Eyckenstein
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Landhuis6.3 km -
Kaaspakhuis Woerden
Bedrijfsmatig erfgoed Pakhuis6.6 km -
Rohm and Haas
Industrieel erfgoed Zeepfabriek7.0 km -
Pyramide van Austerlitz
Militair erfgoed, Ruimtelijk erfgoed Piramide7.2 km -
Landgoed Vollenhoven
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Buitenplaats7.2 km -
Koninklijke wachtkamer station Baarn
Industrieel erfgoed Wachtkamer7.3 km -
Havik 37
Woonhuis woonhuis7.3 km -
Walkartpark
Kastelen en buitenplaatsen, Ruimtelijk erfgoed Park7.3 km -
Kasteel Hooge Vuursche
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Kasteel / Buitenverblijf7.4 km -
Hof 5
Woonhuis woonhuis7.4 km -
Mondriaanhuis Amersfoort
Woonhuis Woonhuis7.4 km -
Synagoge
Religieus erfgoed Synagoge7.4 km -
Hof 39
Woonhuis woonhuis7.4 km -
Muurhuizen 102-104
Religieus erfgoed seminarie, kapel7.5 km -
Muurhuizen 109
Woonhuis woonhuis7.6 km -
Broeder en Zusterplein Zeist
Maatschappelijk erfgoed, Religieus erfgoed Geloofsgemeente7.6 km -
Slot Zeist
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed Slot7.8 km -
Buitenplaats Molenbosch
Kastelen en buitenplaatsen, Overig, Ruimtelijk erfgoed Buitenplaats7.9 km -
Landgoed de Breul
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Buitenplaats8.4 km -
Villabunker ‘Caesar’ Driebergen
Militair erfgoed Bunker8.5 km -
Landgoed Oostbroek
Religieus erfgoed, Ruimtelijk erfgoed, Woonhuis Buitenplaats8.6 km -
Landgoed Den Treek-Henschoten
Agrarisch erfgoed, Kastelen en buitenplaatsen, Overig Buitenplaats8.6 km -
Kasteel Groeneveld
Kastelen en buitenplaatsen kasteel8.7 km -
Buitenplaats Sandwijck
Kastelen en buitenplaatsen, Ruimtelijk erfgoed Buitenplaats8.8 km -
Kerk Sint Petrus’ Banden
Religieus erfgoed Kerk9.8 km -
De Boom
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Buitenplaats10.1 km -
Fort ‘De Bilt’
Militair erfgoed Fort10.6 km -
Rhijnauwen
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Ridderhofstad / Theehuis / Fort10.9 km -
Landgoed Hydepark
Kastelen en buitenplaatsen, Overig Buitenplaats11.0 km -
Landgoed Broekbergen
Kastelen en buitenplaatsen, Overig, Ruimtelijk erfgoed11.1 km -
Landgoed Hoevelaken
Kastelen en buitenplaatsen Kasteel met park11.3 km -
Clemenskerk
Religieus erfgoed Kerk11.4 km -
Oud-Amelisweerd
Kastelen en buitenplaatsen Zomerverblijf11.5 km -
Huize Hoevelaken
Kastelen en buitenplaatsen Kasteel11.5 km -
Landgoed Beukenrode
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Jachthuis11.6 km -
Nieuw Amelisweerd
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed Ridderhofstad11.8 km -
Plompetorengracht 18
Woonhuis Woning12.1 km -
Huize de Poort
Woonhuis Woning12.3 km -
Kromme Nieuwegracht 43
Woonhuis woonhuis12.3 km -
Sterrenwacht Sonnenborgh
Militair erfgoed Bastion / Sterrenwacht12.4 km -
Paushuize
Woonhuis Woning / Vergaderwoning12.4 km -
Domkerk Utrecht
Religieus erfgoed Kerk12.5 km -
Fort De Gagel
Militair erfgoed Fort12.5 km -
De Kazerne
Woonhuis Woonhuizen12.5 km -
Lange Nieuwstraat 50
Woonhuis woonhuis12.6 km -
Huis ten Putten
Woonhuis Woning en Winkel12.6 km -
Sint Augustinuskerk
Religieus erfgoed kerkgebouw12.7 km -
Doelenhuis
Religieus erfgoed Klooster12.8 km -
Manenburg 1-2
Militair erfgoed Bolwerk12.8 km -
Huis Doorn
Overig13.1 km -
Kasteel Sterkenbrug
Kastelen en buitenplaatsen, Overig Kasteel13.2 km -
Spakenburg botterwerf, havendijk en visafslag
Maatschappelijk erfgoed, Ruimtelijk erfgoed14.2 km -
Cereolfabriek
Industrieel erfgoed Fabriek14.5 km -
Kasteel Sandenburg
Kastelen en buitenplaatsen Kasteel15.6 km -
Sluis- en stuwcomplex bij Cothen
Industrieel erfgoed, Militair erfgoed Sluis- & Stuwcomplex16.3 km -
Landgoed Wickenburgh – Oost
Kastelen en buitenplaatsen, Overig, Ruimtelijk erfgoed16.3 km -
Broekhuizerlaan
Kastelen en buitenplaatsen, Overig, Ruimtelijk erfgoed Oprijlaan16.9 km -
Kasteel Broekhuizen
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed Ridderhofstad16.9 km -
Landgoed Doornburgh
Kastelen en buitenplaatsen Buitenplaats16.9 km -
Fort Jutphaas Nieuwegein
Militair erfgoed Fort17.2 km -
Landgoed Zuylenstein
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed Ridderhofstad19.1 km -
Landgoed Gunterstein
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed Kasteel / Buitenplaats19.2 km -
Kasteelpark Renswoude
Kastelen en buitenplaatsen, Ruimtelijk erfgoed, Woonhuis Ridderhofstad19.5 km -
Museum Dorestad
Woonhuis Woonhuis19.6 km -
Donjon Kasteel Wijk bij Duurstede
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed Donjon / Ridderhofstad19.6 km -
Hofstede Sterreschans
Kastelen en buitenplaatsen, Overig Boerderij20.1 km -
Andriestoren Amerongen
Overig, Religieus erfgoed Kerk20.2 km -
Kasteel de Haar
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed Kasteel20.5 km -
Châtelet van Kasteel de Haar
Bedrijfsmatig erfgoed, Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Kasteel20.5 km -
Fort Honswijk
Militair erfgoed Fort20.8 km -
Martinuskerk, Rijkswijk
Religieus erfgoed kerk21.1 km -
Korenmolen de Windotter
Industrieel erfgoed Standermolen21.5 km -
Fort Everdingen
Militair erfgoed Fort21.6 km -
Gerbrandytoren IJsselstein
Industrieel erfgoed Zendmast21.6 km -
Kasteel Loenersloot
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Kasteel21.8 km -
Buitenplaats Valkenheining
Kastelen en buitenplaatsen, Woonhuis Buitenplaats22.1 km -
Van Houtenkerk
Religieus erfgoed Kerk24.5 km -
Kerk Johannes de Doper Montfoort
Overig, Religieus erfgoed Kerk25.6 km -
Remmerstein
Kastelen en buitenplaatsen, Militair erfgoed, Woonhuis Buitenplaats26.0 km -
Stoomgemaal Teijlingens
Industrieel erfgoed, Overig Stoomgemaal27.1 km -
Tepekerk Vinkeveen
Religieus erfgoed Kerk27.1 km -
Landgoed Linschoten
Kastelen en buitenplaatsen, Overig, Ruimtelijk erfgoed Buitenplaats27.6 km -
Museum Woerden
Maatschappelijk erfgoed, Overig Stadhuis28.0 km -
Cuneratoren Rhenen
Religieus erfgoed Kerk28.2 km -
Cunerakerk Rhenen
Religieus erfgoed Kerk28.2 km -
Sint-Lambertuskerk
Religieus erfgoed kerk28.2 km -
Dijk- of Polderhuis Jaarsveld
Bedrijfsmatig erfgoed, Industrieel erfgoed Dijkhuis28.4 km -
KustBatterij Diemerdam
Militair erfgoed Vestingwerk28.9 km -
Compastoren Mijdrecht
Bedrijfsmatig erfgoed, Industrieel erfgoed, Maatschappelijk erfgoed Watertoren29.1 km